Sinds enkele jaren is het iedereen opgevallen dat er steeds meer milieuboodschappen en -informatie op de verpakking van alledaagse producten staat. Informatie die vaak verwijzingen bevat naar de milieueffecten van het product zelf. Duurzaam’, ‘Eco-Green’, ‘Milieuvriendelijk’, ‘Ecologisch’, ‘Verminderde koolstofvoetafdruk’… dit zijn nu termen en definities die we samen met onze consumptiegoederen in onze boodschappentassen stoppen.
Helaas kunnen sommige van deze ‘milieuvriendelijke’ termen sluw, soms misleidend en in extreme gevallen zelfs frauduleus zijn. “Zonder gegevens ben je gewoon iemand met een mening”, zei W. E. Deming, en het groeiende fenomeen van algemene en misleidende milieuclaims berust precies op dit principe.
Een algemene milieuclaim, niet ondersteund door gecertificeerde duurzaamheidslabels, zonder gegevens en details, zonder verwijzingen naar regels en wetten, kan verkeerd worden geïnterpreteerd door de eindconsument, die misschien kiest voor een milieuvriendelijk product terwijl het alleen een label heeft met een paar goedgeplaatste sleutelwoorden of afbeeldingen met rustgevende kleuren.
Wetgeving tegen greenwashing
Dit fenomeen kan worden gedefinieerd als ‘Greenwashing’: het communiceren van een schijn van milieuduurzaamheid door middel van onvolledige, niet-verwijzende, gedeeltelijke, algemene of zelfs valse informatie. Daarom heeft de Europese Unie onlangs de wetgeving met betrekking tot de empowerment van consumenten voor de groene transitie bijgewerkt door de bescherming tegen oneerlijke praktijken en informatie te verbeteren (EU-richtlijn 2024/825).
De wetgeving verwijst niet alleen naar milieu-informatie en -claims, maar ook naar aspecten met betrekking tot de circulariteit, duurzaamheid, repareerbaarheid en recycleerbaarheid van een product tot het aspect van ‘geplande levensduur’ ten gunste van vervanging in plaats van reparatie en het brede onderwerp van (volledige of gedeeltelijke) garantie van een goed. Een goed geïnformeerde burger zal dus over een paar meer details beschikken om het risico te vermijden in de valkuilen te trappen, al dan niet met voorbedachten rade, van Greenwashing.
Het fenomeen van correcte, volledige, consistente en vergelijkbare milieurapportage is bepaald geen eenvoudig onderwerp. Eind 2023 onthulde Hein Schumacher (CEO van Unilever) zelf in een oproep aan investeerders dat het bedrijf zijn duurzaamheidsdoelstellingen binnenkort wil bijstellen zodat ze minder ambitieus en meer tastbaar worden.
Het fenomeen van correcte, volledige, consistente en vergelijkbare milieurapportage is bepaald geen eenvoudig onderwerp. Eind 2023 onthulde Hein Schumacher (CEO van Unilever) zelf in een oproep aan investeerders dat het bedrijf zijn duurzaamheidsdoelstellingen binnenkort wil bijstellen zodat ze minder ambitieus en meer tastbaar worden.
Een consortium dat de consument wil helpen
Een goed voorbeeld van synergie is het C.A.R.P.I Consortium (Consorzio Autonomo Riciclo Plastica Italia), dat in 2007 werd opgericht door een aantal ondernemers om verschillende Italiaanse bedrijven samen te brengen die actief zijn in de sector van terugwinning, recycling en transformatie van plastic afval van privéterreinen. C.A.R.P.I. is in staat om de spelers in de terugwinnings-, recyclage- en transformatieketen te vertegenwoordigen en te ondersteunen om een milieuvriendelijk en duurzaam beheer van kunststofafval te bevorderen en vooral om een correct einde van de levenscyclus van afval te garanderen door nieuwe hulpbronnen te creëren